Monday, May 29, 2017

सावधान !! के खादै हुनुहुन्छ ?

नेपाली डाक्टरहरुले  फेसबुकमा खोलेको पेज डाक्टरहरुको ग्रुपले  बिभिन्न देश विदेशका पत्र पत्रीकाहरुमा प्रकाशित भएका स्वास्थ्य सम्बन्धि लेख रचनाहरु लगाएत अफुहरुलेनै रोगी तथा बिरामीहरुको उपचार गर्ने क्रममा हासिल गरेका अनुभवहरुबाट सकलित जनस्वास्थ्यसँग सरोकार भएका केहि गम्भीर बिषयहरुमा सचेत गराउने उद्देश्यले केहि म्यासेजहरु प्रेषित गरेका छन्। जसलाई अझ धेरै मानिसहरुलाई सुसूचित गराई आ-आफ्नो स्वास्थ्य प्रति सजग होउन् भन्ने उद्देश्यले यस Blog Magazine मा त्यसलाई नेपालीमा अनुवाद गरि पुनः प्रकाशित गरेको छु। एक पटक अवश्य पढ्नुहोला र आफुलाई उचित लग्यो र केहि गरौँ जस्तो लागेमा अवश्य केहि गर्नुहोला। केहि नभए यस बिषयमा आफ्नो परिवार तथा नाजिक्कनातेदार र साथीभाईहरुलाई समेत सुसूचित गरिदिन समेत अनुरोध गर्दै उपभोग नगर्न, त्यस प्रति सजग हुन् र त्यसबाट जोगिन  पुनः एकपटक सूचित पर्दै, ति कुराहरुलाई यहाँ बुदागत प्रस्तुत गर्दैछु:

Appy Fizz युवाहरुले निक्कै रुचाएको तथा लोकप्रिय हालका पेय पदार्थ हो यो। सावधान !! यो पेय पदार्थ तयार पर्न त्यस्ता रसायनहरुको समेत प्रयोग गरिएको हुन्छ, जसबाट हामीलाई क्यान्सर जस्तो रोग लाग्न सक्छ। 

२. Pepsi तथा  Coke यी दुवै युवाहरु बिच अर्को लोकप्रिय हलका पेय पदार्थ हो।  गर्मि सिजनमा अतिनै रुचाइने बिश्व विख्यात पेय पदार्थलाई जाडो सिजनमा समेत उभोग गर्ने जमातको कमिछैन। तर सावधान !!  पेप्सी तथा कोक् पिउनु भएपछी झुक्किएर पनि Mentos नखानु होला।  किनकी पेप्सी तथा कोक् पिएपछ Mentos खादा त्यसबाट हाम्रो शरीर भित्र तयार हुने CYANIDE भनिने मिक्स्चरबाट तुरुन्त मृत्यु समेत हुन् सक्छ। 

३. तपाई बजारमा पाइने जंक फुड कुरकुरे कतिको खानुहुन्छ ? तपाइलाई कुरकुरे खुबै मनपर्छ
र खुब खानुहुन्छ भने सावधान !! अब एकपटक राम्रोसँग सोच्नुहोस, बुझ्नुहोस् र निर्णय गर्नुहोस, के गर्दा उचित हुन्छ भनेर, किनकी हामीले खाने कुरकुरेमा धेरै मात्रामा प्लास्टिकको मिश्रण गरिएको हुन्छ। यो कुरा बुझ्न कुरकुरेलाई आगोमा बालेर हेर्नुहोस, प्लास्टिक पग्लेको देख्न सकिन्छ।  यो कुरकुरे सम्बन्धि तथ्य प्रख्यात भारतीय अंग्रेजी दैनिक पत्रिका Times of India मा
प्रकाशित भएको खबर हो।   
४. हामी प्रायः सानोतिनो बिमारी हुँदा जस्तै रुघाखोकी लाग्दा,टाउको तथा शरीरको कुनै भाग दुख्दा वा एलर्जी भएमा बिभिन्न औषधिहरु आफै किनेर खाने गर्छौं। येदी तपाई पनि त्यसरीनै औषधि सेवन गर्नु हुन्छ भने  सावधान !! अब त्यस्तो बानी हटाउनु होस्। किनकी त्यस्ता केहि औषधिहरु हाम्रो स्वास्थ्यकालागि अतिनै खतरनाक छन्, जुन औषधिहरु हामी प्रायः डाक्टरको सल्लाह बिनानै किनेर सेवन गर्दछौं। तल केहि त्यस्ता औषधिहरुको नाम उल्लेख गरिएको छ पढेर मनन गर्नुहोला।

क) D-cold
ख) Vicks Action-500
ग) Actified
घ) Coldarin
ङ्) Cosome
च) Nice
छ) Nimulid
ज) Cetrizet-D
यी माथि उल्लेख गरिएका औषधिहरुमा मस्तिष्क-घात(Strokes) गराउने प्रमुख तत्वहरु Phenyl Propanol-Amide PPAको समेत मिश्रण गरिएको हुन्छ, जसको कारण यस्ता औषधि सेवन गर्ने मनिषहरुलाई मस्तिष्क घात(Strokes) हुने सम्भावना अन्य व्यक्तिहरुको तुलनामा बढी हुन्छ। यी माथिका औषधिहरुलाई अमेरिकामा पूर्ण रुपले निषेध गरिएको छन् ।
त्यसैले पहिले सोच्नुहोस तपाई के खादै हुनुहुन्छ? अमृत कि बिष ? साथै सम्बन्धित स्वास्थ्यकर्मिको वा डाक्टरको सल्लाह बिना तपाइले  औषधि भनेर बिष त् सेवन गरिरहनु भएको छैन। सोच्नुहोस र मनन गर्दै त्यस्ता बानीलाई समेत सुधार्दा उचित नै हुने थियोकी ?

Thursday, May 18, 2017

चुनाव तथा त्यसको नतिजा !

भरखरै सम्पन्न भएको स्थानिय तहको चुनाव र त्यसको नतिजाको सन्दर्भमा यो लेख केन्द्रित छ। हामी सबैलाई विदितै छ यो चुनाव २०औँ बर्ष पछि भएको हो र यो चुनाव जसरी सम्पन्न भयो त्यसलाई सफलता पुर्वक सम्पन्न भएको नै मान्नु पर्दछ। चुनाव हुनुभन्दा केहि दिन अगाडी सम्म पनि यो चुनाव हुन्छ कि हुदैन भन्नेमा प्रमुख राजनैतिक दलहरुनै अन्योलमा थिए। त्यस्तै नागरिकहरुमा, चुनाव सन्दर्भमा, कसरी हुन्छ ? के हुन्छ ? शान्तिपूर्वक हुन्छकी हुदैन ? भन्ने बिषयमा एक आपसमा हुने छलफलको प्रमुख बिषय बनेको थियो भरखरै सफलता पुर्वक सम्पन्न भएको यो चुनाव। चुनाव हुन्छ कि हुदैन भन्ने अन्योल भैरहेको समयमा नेपाल प्रहरीको IG प्रकरण तथा सर्वोच्व अदालतको प्रधान न्यायाधिस बिरुद्ध आएको महाअभियोग प्रकरणले त्
चुनाव नभएर नेपालको संविधानलाई निष्कृय बनाउने र देशलाई अन्योलमा राखी बिदेशीको गुलामी गरी ठुलो बिदेशी मुद्रा कुम्ल्याउन पल्केकाहरुको गिरोहलाई त् ठुलो राहतै मिलेको थियो।  तर सच्चा नेपालीहरु जो चुनाव प्रतिको लगाव र संविधानलाई सक्रिय बनाउन लागि परेर सबैको अथक प्रयासले चुनाव सफलता पुर्वक सम्पन्न भएरै छोड्यो ।
चुनाव सफलता पुर्वक सम्पन्न भएकोमा राम्रो सँग खुसी मनाउन नपाउदै अहिले चुनावको नतिजाको लागि भइरहेको मतगणनालाई लिएर सबैमा निर्वाचन आयोगको कार्य प्रणाली प्रति ठुलो रोश फैलिएको छ। निर्वाचन आयोगले मतगणनाको लागि कुनै योजना नै नबनाएको जस्तो अहिले बुझिन्छ। चुनाव सकिएको येतिका दिन बितिसक्दा पनि प्रमुख शहरहरुको समेत राम्रोसँग नतिजा प्रकाशित गर्न सकेको छैन निर्वाचन आयोगले। मतगणना कार्यमा देखिएको सुस्तता देखेर निर्वाचन आयोगको कार्यप्रणाली राम्रो नभएको राम्रो तथा दक्ष कर्मचारीको व्यवस्थापन गर्न नसकेको र पूर्ण तयारी नगरेको चाही प्रष्ट देखिन्छ। फेरी निर्वाचन आयोगले मतगणनाको सूचना सार्वजनिक गर्न तयार परेको मोबाइल एप मा अहिले यो लेख तयार गरिरहेको समय सम्म पनि कुनै नगर, गाउँ तथा वडा प्रमुख, उप प्रमुख, वडा अध्यक्ष, वडा सदस्य कसैको
पनि मतगणनाको नतिजा अपलोड गरेको भेटिदैन।  त्यस्तै निर्वाचन आयोगको अफिसियल वेब साइटमा राखिएको हालसम्मको मतगणना परिणाम भनिएको पेजलाई समेत हाल सम्मको नतिजा अपडेट गर्न सकेको छैन। चुनाव सम्पन गराउनको लागि गरिएको यत्रो लगानीमा घण्टा घण्टामा नतिजा अपडेट गर्न कम्प्युटर विज्ञहरु र मतगणना कार्य चाडो सम्पन्न गर्न केहि बढीनै दक्ष कर्मचारीहरुको ब्यवस्थ मिलाउनको लागि केहि खर्च थपेर मिहेनत गरेको भए सायद अहिले सम्ममा चुनाव सम्पन्न भएका सबै स्थानहरुमा विजय उत्सव मनाई सकिएको हुने थियो।

अझै पनि केहि गर्न नसकिने होइन। तर त्यसको लागि स्वार्थ रहित इच्क्षा हुनुपर्छ। साथै अहिलेको कमि कमजोरीबाट शिक्षा लिएर दोस्रो चरणमा हुने स्थानीय तहको चुनावलाई सम्पन्न गराउन समेत अहिलेनै विचार गर्दा भविष्यमा राम्रै हुने थियो कि ? सम्वन्धित निकायले यसलाई कसरी लिने हो र हामी सम्वन्धित नागरिकहरुले चाही यसलाई के भनेर लिने हो विचार गरौ न।
  

Thursday, May 11, 2017

चुनाव - बर्षौ पछि करोडौ नेपालीहरुको परीक्षा !

धेरै बर्ष पछि हुन् गैरहेको स्थानिय तहको चुनावमा मतदान गर्न प्रायः सबै मतदाताहरु उत्साहित भएका छन् भन्दा अत्युक्ति नहोला। केहि दिन अगाडी सम्म पनि चुनाव हुने नहुने कुरामा अलमलिएका थिए, अझ यसमा देशका ठुला दलहरु पनि प्रष्ट हुन् सकेका थिएनन्। तर अहिले सबै चुनावको अन्तिम  तयारीमा लागिपरेका छन्। दलहरुले गरेका प्रचार प्रसार देखि निर्वाचन आयोगले अन्तिम तयारी गर्दै मतदाता परिचय पत्र समेत बाढ्न थाली सकेको छ, तर बितरण गर्ने कार्य खै किन हो छिटो छरितो तथा चुस्त नभई अतिनै सुस्त ढिलो भएको देखियो। त्यस्तै पाराले त् मतदाता परिचय पत्र चुनाव सकिएपछि पाइएला जस्तो देखिन्छ।  यसमा सम्बन्धित निकाय तथा व्यक्तिहरुले समयमै विचार गरेर कसरी सरल तथा छरितो तरिकाले छोटो समय मै वितरण
गरिदिदा राम्रो हुनेथियो। यसले उत्साहित नागरिकहरुमा अझ उर्जा थप्ने कुरालाई समेत नकार्न सकिदैन।    
देशका नागरिकहरु चुनाव शान्तिपूर्वक तथा धाँधली रहित सम्पन्न हुने कुरामा निर्धक्क हुन् सकिरहेका छैनन्। अझ शहरी क्षेत्र बाहिरको स्थिति पहिले देखिनै सुरक्षित नभएको कुरा सर्व स्वीकार्य नै हो। सरकारले यसै कुरालाई मध्यनजर राखी सुरक्षित धाँधली रहित चुनाव शान्तिपूर्वक सम्पन्न गराउन लागिपरेको छ।
अहिले देशका सबै नागरिक स्थानिय तहमा जनप्रतिनिधि चाहन्छन। स्थानिय तह (वडा कार्यालयहरु)मा घुस नखुवाई सजिलै कुनैपनि काम नहुने भएकोले अजित भएर वडा कार्यालयहरुमा जनप्रतिनिधिहरुले काम गरोस सबै नागरिकहरुको एउटै चाहना रहेकोले ठुलो उत्साहको साथ यो स्थानीय निकायको चुनाव सम्पन्न गर्न उत्साहित भएको देखिन्छन।
नागरिक चुनावको लागि जसरी उत्सुक भएका छन्, त्यसरीनै सबै नेपालीको लागि हुने राम्रा नेतालाई चिनेर आफ्नो अमुल्य मत दिएर चुन्ने कुरामा सजग हुनु पर्छ। त्यसैले हाम्रालाई होइन राम्रालाई चुनौ, आफ्ना लाई नभई देशलाई केहि गर्ने  (विकास गर्ने)लाई जिताऔँ। यो त्यो पार्टी र यो त्यो नेता भन्दा पनि राम्रा उम्मेदवार जो देश र जनताको लागि केही गर्न लागि पर्छन त्यस्ता चुनौ।
यसपटक स्थानीय निकायमा प्राय युवा उम्मेदवारहरु प्रतिस्पर्धामा उभिएका छन्। त्यसमा धेरै राम्रा पनि छन् र नराम्रा पनि छन्। को राम्रो को हुने को नराम्रो र नहुने सबै विचार गरेर देश र जनताका हाम्रो होइन राम्रो नेता चुन्नु परेको छ र जसले पूर्व मेची देखि पश्चिम महाकाली र उत्तरको हिमालय देखि दक्षिणको तराई सम्मका सबै नेपालीहरुकालाई एकै थलोमा उभाएर एकजुट बनाओस र पहिले हामी सबै नेपाली भन्न र नेपालको लागि केहि गर्न सिकाओस, त्यस्ता नेता होइन उम्मेदवारलाई जिताऔँ।
अहिले यो स्थानीय निकायको चुनाव मात्र एउटा चुनाव नभएर हामी सबै करोडौ नेपालीको राम्रो नेता छनौट गर्ने परिक्षा पनि हो। त्यसैले यो परिक्षामा सतप्रतिशत अंक ल्याएर उतीर्ण हुने ठिक्क समय आएको छ। अतः यो मौकालाई पूर्णरुपले सम्पूर्ण नेपालीहरुले उपयोग गर्न नचुकौ। मौका र अमुल्य मताधिकार खेर नफालौ।