Thursday, July 27, 2017

आत्महत्या ? बैदेशिक रोजगारमा !

अहिले हाम्रो देशका धेरै  जसो नागरिकहरु रोजगारीको लागि विदेश नै ताक्छन। थोरै समयमा धेरै कमाइने सोच लिएर प्रतिदिन जसो सयौँको संख्यामा बिदेशिरहेका छन् नेपालीहरु कामको खोजीमा, त्यस्तै हजारौँको संख्यामा बैदेशिक रोजगारिको लागि विभिन्न म्यानपावरको अफिस धाइरहेका हुन्छन।
त्यसरी रोजगारिको लागि बिदेशी मुलुक जानेहरु ऋण लिएर, भएको घरबारी बेचबिखन गरेर वा चर्को ब्याजमा बन्धकी राखि ऋण लिएर दलाल तथा म्यानपावर कम्पनीलाई पैसा जिम्मा लगाएर काम गर्न हिडेका हुन्छन।
काम गर्न विदेश पुगेकाहरु कति त् स्वदेशमा गरिएको सम्झौता अनुसारकै काम गर्न पुग्छन, कति स्वदेशमा

दलाल तथा म्यानपावर कम्पनिसंग गरेको सम्झौता भन्दा फरक प्रकृतिको काम गर्न बाध्य भएर पाएको काम गरिरहेका हुन्छन।
काम गर्न विदेश पुगेकाहरु कतिको धेरै पैसा कमाएर जग्गा जमीन जोर्ने, एउटा राम्रो घर बनाउने, आफ्नो बालबच्चालाई पनि अरुको जस्तै राम्रो स्तरीय स्कूलमा पढाउने र परिवारिसंगै बाँकी जीवन आनन्द सँग बिताउने तथा आफुलगायत आफ्ना सन्तति र परिवारको भविष्य सुनिश्चित पार्ने उद्देश्य सहित कामगर्न बिदेशिएका हुन्छन। कतिको त् यस्ता सपनाहरु दुख गरे अनुसार पुरा पनि भएको हुन्छ भने कतिको सपना मात्रै सपनामा सिमित रहन्छन। ऋण काटेर, घरबारी बेचेर, चर्को ब्याजमा ऋण लिएर
त्यसरी बिदेशिने कति त् बिभिन्न कारणले मृत्यु वरण गर्न पुग्छन, भने कति आत्महत्या जस्तो कायरतापूर्ण जघन्य कार्य गर्न पुग्छन। त्यसरी बिदेशमा गएर विभिन्न कारणले मर्ने वा आत्महत्या गरि आफ्नो जीवन समाप्त गर्नेहरुको स्वदेशमा रहेका परिवारलाई समेत ठुलो समस्याको भुमरीमा डुबाएर जान्छन। बिभिन्न कारणले मर्नेहरुको त् कुरा अर्कै भयो, तर परिस्थिति अनि समस्यासंग तर्सिएर त्यसरी आत्महत्या गर्नेहरुले के सोचेर त्यस्तो गरेका हुन् त्? के आत्महत्या गर्नासाथ
सबै समस्या समाधान हुन्छ त् ? त्यसरी आत्महत्या गरेपछि परिवारको के हाल हुन्छ? सारा घरखेत बेचेर, चर्को ब्याजमा ऋण लिएर यसरी बिदेशमा आएर आत्महत्या गर्दा, घरपरिवारको के गति हुन्छ, के अलिकति
पनि दिमागमा आउदैन होला त्? कतिका ससाना बालबच्चा होलान, कतिका बुढा बुढी भैसकेका बाबुआमा मात्रै होलान। उनीहरुको हेरविचार कसले गरिदिने ? कसले ति ससाना केटाकेटीलाई पढाई दिने ? यस्तो कुरा अलिकतिपनि दिमागमा आउदैन त् ? आउदैन भनेत सारै निष्ठुरी र मतलबी रहेछ भन्ने बुझ्नु पर्छ। आफ्नो सिवाय अरुको वास्तै नभएको मान्छेले के नै गर्छ र ?
काम गर्न गएकाहरुले त्यसरी के
कारणले आत्महत्या गर्छन त् ? खोजीको बिषय हो।  अब कसले खोजी गर्ने र किन त्यो पनि सम्बन्धित निकायले गम्भीरताको साथ् खोजि गर्नु पर्छ र त्यस्ता कार्यलाई निरुत्साहित पार्नु पर्छ ।
हिजोआज दैनिक १६००को हाराहारीमा रोजगारीको खोजीमा बिदेशी रहेका छन् नेपालीहरु। त्यस्तै दैनिक २५ वटाको हाराहारीमा आफु ठगीएको उजुरी समेत पर्न आएको देखिन्छ। बिदेशमा मृत्यु हुनेको संख्यामा समेत अहिले बृद्धि हुदै गैरहेको छ भने त्यस्तै बिदेशमा कामगर्न गएकाहरु मध्ये आत्महत्या गर्नेहरुको संख्या समेत वृद्धि हुदै गएको छ।
त्यस्तै बिभिन्न माध्यम तथा कार्यक्रमबाट दक्षिण कोरियामा काम गर्न जानेहरुको संख्या पनि निकै
भइसकेको छ। भरखरै प्रकाशित भएको कोरियाली भाषा परीक्षा EPS को नतिजा प्रकाशित भएको छ। जस अनुसार यो पटक १२००० जना उतिर्ण भएका छन् र चाडै नै यो संख्या पनि थपिने छ दक्षिण कोरियामा काम गर्न जानेको संख्यामा। दक्षिण कोरिया बैदेशिक रोजगारको लागि राम्रो राष्ट्र हो । त्यसैले नेपालीहरु बैदेशिक रोजगारीको शिलशिलामा त्यस राष्ट्रमा जानेको संख्यामा वृद्धि भए संगै अहिले त्यहाँ काम गर्न गएका
नेपालीहरुको बिभिन्न कारणले मृत्यु हुने र आत्महत्या गर्ने क्रम समेत वृद्धि भैरहेको छ। गएको जुन महिनाको १५ दिनमा ५ जना नेपाली कामदारहरुको आत्महत्या तथा दुर्घटनामा परि मृत्यु भएको तथ्यले समेत त्यस कुरालाई पुष्टि गर्दछ। प्रत्येक महिनामा कोरियाको कुनै शहरमा कुनै न कुनै नेपालीले आत्महत्या गरेको खबर आउन थालेको छ हिजोआज। यसरी कोरियामा कामगर्न  जाने नेपालीहरुको संख्या वृद्धि भए संगै आत्महत्या गर्नेको संख्यामा समेत वृद्धि हुन् थालेको छ।
कोरियामा त्यसरी नेपाली कामदारहरुले  लगातारको कठिन काम, भाषाको समस्या, बसाई तथा घरयासि कारणले गर्दा डिप्रेसनमा परी आत्महत्या गर्ने क्रम बढेको छ। यस सन्दर्भमा नेपाली राजदुतावासले गम्भिरताको साथ् चासो लिएको देखिदैन।  तर दक्षिण कोरियाको प्रेसिडेन्ट Moon Jae-in स्वयंले बिदेशी कामदारहरुको मानवाधिकारको महत्वलाई जोड दिदै सम्बन्धित निकाय तथा कोरियन प्रहरीलाई यस सम्बन्धमा कारण तथा त्यसलाई रोकथाम गर्न अवाहन गरेका छन्। त्यस्तै दक्षिण कोरियन प्रहरी

(Hwaseong West Police) ले फारान शहरमा केहिदिन अगाडी पहिलो पटक नेपाली समुदाय माझ आत्महत्या रोकथाम तथा तनाव व्यवस्थापन सम्बन्धमा एउटा बिशेष प्रशिक्षण कार्यक्रम (गोष्ठी)को आयोजना  गरेर मानिसले तनावलाई के कसरी नियन्त्रण गर्ने ? कसरी तनाव मुक्त हुने सकिन्छ ? र मानवाधिकार रक्षा सम्बन्धमा समेत प्रशिक्षण दिइएको थियो। जुन कार्यक्रममा ठुलो संख्यामा कोरियामा कामगर्ने नेपालीहरुको उपस्थित भएका थिए। उपस्थित सबैले कार्यक्रमलाई खुबै मनपराएका थिए र त्यस्तो कार्यक्रमबाट अफुलगायत अरु ठुलो संख्यामा नेपालीहरु समेत लावानभित हुने कुरा कार्यक्रममा सहभागीहरुले उल्लेख गरेका थिए। साथै यस्तो कार्यक्रम आयोजना गरिदिएकोमा कोरियन सरकारलाई समेत धन्यवाद दिएका थिए। 
(प्रस्तुत लेख हाल कोरियामा कार्यरत नेपाली, दिपक बन्जाराबाट प्राप्त रिपोर्टको आधारमा तयार गरिएको। ) 



Monday, July 17, 2017

Fit & फाइन तथा स्वास्थ्य रहन !

हामी जो कोहि पनि आफुलाई अरुले महत्व दिएको खुवै मनापरौंछौँ। आफ्नो बारेमा तारिफ गरेको सुन्न हाम्रो कान हरदम लालायित रहन्छ। झन् अहिलेको यो सामाजिक संजालमा आफ्नो आकर्षक फोटो तथा कृयाकलापहरु अपलोड गर्ने होडले गर्दा र आफुले अपलोड गरेको फोटो कतिले लाइक गरे, क-कसले कस्तो कमेन्ट गरे भन्ने कुरोले गर्दा हिजोआज के पुरुष के महिला, युवा युवतीको त् कुरै छोडौ, तीन चार बच्चा बच्चीको आमा बाले समेत अहिले आफुलाई वा आफ्नो शरीरलाई आकर्षक र फिट बनाउन हरप्रयश कोशिश गर्ने गर्छन। यसको लागि उनीहरु जस्तोसुकै उपय गर्न तयार रहन्छन।पुर्पुरो सेक्ने घाम लाग्दा सम्म ओछ्यानमा गुडुल्कीनेहरु हिजोआज एका बिहानै एरोबिक गर्न पुग्छन, कहिले सिन्को नउचालेकाहरु फलाम उचाल्न जिमखाना धाउछन्, TV र Net मा अल्झिएर बस्नेहरु अनि मिल्ने भए जहाँ बस्यो त्यही आची गर्ने खालका अधबैसे उमेर समेत कटाई सकेका Ex-युवा युवतीहरु अहिले बिहानै मर्निङ्ग वाक गर्न निस्कन्छन। फेरी सुन्दर र आकर्षक देखिन येती लालायित हुन्छन की जो कोहिले जे भनेपनि एकचोटी प्रयोग गरिहल्छन
र कुरो बिग्रेपछि फेरी अर्कै सुभचिन्तको रायसल्लाह लिन पुग्छन। यसरी आकर्षक बन्ने प्रयासमा आफुले आफ्नै स्वास्थ्य तथा शरीरको हानीनोक्सानी गर्दै गएको धेरै भेटिएका देखिएका हुदाँ, र त्यसरी दुख पाएका र फिट एण्ड फाइन बन्नको लागि कोशिश गर्दा गर्दा थाकी सकेका तर फिट एण्ड फाइन बन्न नसकेका तर इच्छुकहरुको लागि यहाँ केहि सरल घरेलु उपायहरु प्रस्तुत गर्दै छु। यहाँ उल्लेख गरिएका सबै घरेलु उपायहरु अन्य स्तरीय तथा प्रशिद्ध स्वास्थ्य संग सम्बन्धित पत्रपत्रिकाहरुबाट साभार गरिएको हो। यहा उल्लेख गरिएका सबै उपाय तथा सामाग्रीहरु हाम्रो घरको भान्छामा उपलब्ध हुन्छन। धेरै कोशिश गर्दा गर्दा थाकी सक्नु भएको भए एकपटक कोशिश गर्नुहोस। कुनै हानी नोक्सानी हुनेछैन, तर फाइदा अवश्य हुन्छ। त्यसैले एकपटक अवश्य प्रयास गर्न सक्नुहुन्छ। 

१. लसुनः
लसुनमा  प्राकृतिक एन्टी बायोटिक गुण हुन्छ र यसले सुगरलाई नियन्त्रिण गर्ने काम गर्दछ । लसुनले शरिरमा बोसो जम्मा हुन् नदिने हर्मोनलाई सक्रिय गराउछ जसले गर्दा अनावश्यक बोसो जम्मा हुन दिँदैन । तेसैले आफ्नो खानामा लसुनलाई अवश्य समावेश गर्नुहोस, त्यसले तपाइको अनावश्यक तौल घटाउन मदत गर्ने छ ।
२. ग्रीन टीः   
अहिले ग्रिन टी को बिषयमा यहाँ केहि उल्लेख गरिरहनु पर्दैन यो निकै लोकप्रिय भइसकेको छ र स्वास्थ्यका लागि ग्रीन टी पिउनेको ठुलो जमात भैसकेको छ । त्यसैले तपाई पनि दैनिक एक देखि दुई कप ग्रीन टी पिउने गर्नुहोस। किनकी ग्रीन टीमा क्याटेचिन्स नामक यौगिक पाइन्छ जसले शरिरमा अतिरिक्त बोसोलाई कम गर्न सहयोग गर्दछ ।
३. केराः  
अनावश्यक रुपमा तौल बढाउनमा जंक फूड तथा फास्ट फूडको ठुलो भूमिका हुन्छ। त्यसैले तपाई जंक फुड तथा फास्ट फूड नखाई बस्न सक्नु हुन्न तर आफ्नो शरीरको अनावाश्यक बढेको तौल देखि उदेक लागेको छ तर छोड्न कोशिश गर्दा पनि जंक तथा फास्ट फूड खान छोड्न सकिरहनु भएको छैन भने आफ्नो आहारमा आज देखि नै केरा खान सुरु गर्नुहोस् । केरामा भरपुर मात्रामा पोटासियम पाइन्छ । यसले फास्ट फूडको लतलाई कम गर्दछ जसले तौल कम गर्न सहयोग गर्दछ ।
४. पुदीनाः
एक कप मनतातो पानीमा पुदीना (जसलाई बाबरीको नामले समेत चिन्दछौँ) को केही पात राख्नुहोस र तपाईंलाई मनपर्छ भने त्यसमा केही मह समेत मिसाउन सक्नुहुन्छ । यो पेय दैनिक सेवन गर्नुहोस यसले पेटमा लागेको बोसो कम गर्छ र यो निकै प्रभाबकारी समेत हुन्छ ।
५. दालचीनीः
तुरुन्त तौल घटाउनका लागि एक कप पानीमा एक चम्चा दालचीनीको पाउडर घोल्नुहोस र बिहानको नास्ता भन्दा पहिले र सुत्नु भन्दा पहिले दैनिक दुई पटक यो पेयलाई पिउँदा केही दिनमा नै असर देखिनेछ, यो बिधि निकै नै फाइदाजनक छ र यसको साइड इफेक्ट पनि केहि हुदैन। 
६. स्याउः
स्याउमा पोटासियम प्रचुर मात्रामा हुन्छ र त्यसको उपभोगले धेरै बेर सम्म भोक नलाग्ने भएकोले आफ्नो आहारमा दैनिक स्याउको समेत प्रयोग गर्दा हामीलाई धेरै खाना खान मनलाग्दैन र त्यसले अनावश्यक रुपमा तौल बढ्न पाउदैन। त्यसैले दैनिक एउटा स्याउ खाएर आफ्नो शरीरबाट बोसो घटाउन सकिन्छ र यसरी हामी शरीरको अनावश्यक तौल घटाउन सक्छौ। भनाइ नै छ नि, "An apple a day, keep the Doctor away." । 
७. ओमेगा थ्रीले भरपुर खानेकुराः
तोफु, पालुङ्गो, चिज, ओखर, अंडालगायतका खानेकुरामा ओमेगा थ्री तत्व पाइन्छन् र ओमेगा थ्रीले शरिरमा जमेको अनावश्यक तथा अतिरिक्त बोसोलाई घटाउन मदत गर्छ, हाम्रो शरीरको तौल नियन्त्रण गर्दछ, रगतमा भएको अनावश्यक चिल्लो पदार्थलाई हटाउन मदत गर्छ र साथै ओमेगा ३ ले हाम्रो शरीरलाई अन्य धेरै फाइदा गर्दछ । अतः हामीले हाम्रो खानामा प्रयाप्त मात्रामा ओमेगा थ्री प्राप्त हुने खाध्य पदार्थहरुको प्रयोग गर्ने गरौ।  
८. आरु:
आरुमा ८० प्रतिशत पानी र फाइबरको मात्रा धेरै हुन्छ भने क्यालोरीको कम हुन्छ । आरुमा पाइने फाइबरले पेट र कलेजोबाट टक्सिन (बिषालु पदार्थ)लाई  हटाउन सहयोग गर्नुका साथै यसले शरीरमा अतिरिक्त बोसो जम्मा हुन् दिदैन जसले गर्दा शरीरको तौल समेत अनावश्यक बढ्न पाउदैन। यो स्वादिलो पनि त्यतिकै हुने भएकोले अन्य फलफुल जस्तै आरु पनि हाम्रो खानामा दैनिक रुपले प्रयोग गर्न सके स्वास्थ्यकोलागी धेरै फाइदा हुने छ।   
९. मकैको उपभोग:
शरिरमा जमेको अतिरिक्त बोसो तथा कोलेस्ट्रोलाई कम गर्ने सबैभन्दा असरदार तरिका हो दैनिक मकै खानु । अहिले मकै सबै ठाउमा पाइन्छ त्यसैले यसको सेवन गरेर तपाईं तौल घटाउनुका साथै अन्य रोगलाई पनि टाढा राख्न सक्नुहुन्छ। 

माथि सबै पढिसकेपछि, एकछिन सोच्नुहोस, अनि जे गर्दा तपाइलाई सहि जस्तो लाग्छ त्यो अवश्य गर्नुहोला र जसले जे भन्यो त्यसको पछि नलाग्नुहोस। स्वास्थ्य को लागि मात्र ३० देखि ६० मिनेट दैनिक साधारण Exercise गर्नुहोस।त्यो नै काफी हुनेछ। ध्यानमा राख्नुहोला ज्यान छ त जहान छ, स्वास्थ्य र तन्दुरुस्त शरिर भएपछि दुनियाको जेसुकै कुरापनि गर्न सकिन्छ। Health is Wealth.