एउटा गम्भिर प्रश्न ?

डाक्टर गोविन्द के.सी. अहिले सम्म ११ औँ पटक आमरण अनसन बसिसके, किन? बिगत देखिनै जनस्वास्थ्य संग सम्बन्धित बिभिन्न मागहरु राखेर उनि अनसन बस्दै आएका छन्। त्यस्तै सरकारले पनि सोहि अनुसार माग पुरा गरिदिने बचन दिदै उनको अनसनलाई तोड्दै आएको छ। अहिले सम्मको ११ औँ पटकको अनसनमा पुगिसक्दा सरकारले जनस्वास्थ्यको क्षेत्रमा के कति सुधार गर्यो त् ? डाक्टर गोबिन्द के.सी.को माग पुरा गर्नबाट सरकार किन पछि हट्छ? किन आफुले कमिटमेन्ट गरेको कुरा पुरा गर्दैन ?
के उनले अनसन बसेर बिश्व रेकर्ड राख्दै गिनिज बुकमा नेपालको तर्फबाट आमरण अनसन बस्ने पहिलो व्यक्ति भनेर नाम लेखाउनको लागि यसरी अनसन बसेका हुन् त् ? कि डाक्टर के.सी. ले आफ्नो कुनै व्यक्तिगत स्वार्थपूर्ति गर्न त्यसरी आमरण अनसन बसेका हुन् ? होइन भने के कारणले डाक्टर के.सी. यसरी बारम्बार आमरण अनसन बस्न बाध्य भएका छन त् ? अनि किन सरकार डाक्टर के.सी.को माग पुरा गर्न हच्किन्छ त् ?

डाक्टर के.सी.को प्रमुख माग के हो त् ? उनको प्रमुख माग हो, -चिकित्सा शिक्षाको सुधार र स्वास्थ्य सेवामा सर्वसाधारणको भरपर्दो सरल र प्रभावशाली पहुँच हुनुपर्छ भन्ने छ। त्यस्तै अर्को उनको मागको सार छ, -ठुलो धनरासी बुझाएको भर तथा राजनैतिक पहुँचको भरमा नभई योग्यताको आधारमा बिध्यार्थिले MBBS (डाक्टरी) मा अध्ययन गर्न पाउनुपर्छ। त्यस्तै, -चिकित्सा शिक्षाको शुल्क सरकारले तय गर्नुपर्यो, न की निजी शिक्षण संस्थाले र यो कुरा सबैमा कडाईका साथ् लागुहुनु पर्यो। तोकिएको भन्दा धेरै शुल्क निजी मेडिकल कलेजहरुले लिनु भएन। ठुलो धनरासी बुझाएर मात्रै कोही स्तरिय चिकित्सक बन्दैनन्। त्यसकोलागी प्रमुख कुरा योग्यतानै हो। फेरी त्यसरी ठुलो धनरासी खर्चेर बनेका चिकित्सकहरुको पहिलो उद्देश्य आफ्नो लगानी उठाउने हुन्छ, नकी रोगीको सेवा गर्ने।  अतः त्यस्ता

डाक्टरहरुबाट के अपेक्षा गर्न सकिन्छ त् ? त्यसैले चिकित्सा शिक्षा नियमानुसार Affordable (सस्तो) हुनुपर्यो। मेडिकल कलेजहरुमा पर्याप्त योग्य शिक्षक तथा अावश्यक भौतिक पूर्वाधार पुगेको हुनुपर्यो। फेरी बिध्यार्थीहरु को प्रयोगात्मक शिक्षा(अभ्यास)को लागि मेडिकल कलेजहरुमा बिरामीहरुको संख्या पनि पर्याप्त हुनुपर्यो।नागरिकहरुलाई राम्रो र सर्वसुलभ स्वास्थ्य सेवा दिन मेडिकल शिक्षाको गुणस्तर पनि राम्रो हुनुपर्यो भन्ने डाक्टर केसीको प्रमुख मागको सारांश हुन्। 
त्यस्तै, मेडिकल कलेजहरु सबै नाफामुखी भएर देशको प्रमुख शहरहरु र राजधानीमा मात्रै खुल्न थाले। त्यसैले पिछडिएका क्षेत्र तथा जिल्लाहरुका गरीब र निमुखा जनताहरुले पनि स्तरीय स्वास्थ्य सेवाबाट वञ्चित हुन् नपरोस भनेर अब राजधानी र मुख्य सहरहरुमा नयाँ मेडिकल कलेज खोल्न रोक्ने र जहाँ अावश्यक छ, त्यस क्षेत्रमा खोल्न प्रोत्साहित गरौं भन्ने पनि डाक्टर के.सी.को माग रहेको छ। त्यसको लागि सरकार अाफैंले प्रत्येक प्रदेशमा एकएक वटा पूर्णरुपमा सरकारी स्वामित्व भएको मेडिकल कलेज खोलोस् भन्ने राय समेत डाक्टर के.सी.को छ भने, के यो नाजायज माग हो त् ? यदि डाक्टर के.सी.को माग जायज हो भने किन माग पूरा हुदैन त् ? कानुन बनाउने ठाउँमा पुगेका नेताहरुले जायज माग किन बुझ्दैनन् वा किन बुझ पचाउँछन्? डाक्टर केसीले जनहितका यस्ता माग पूरा गराउन एघारौं पटक सम्म अनसन बस्दा पनि किन माग पुरा हुदैन त् ? कुरो गम्भिर नभए पनि गम्भिर बनाउदै लागिएको छ।  किन यसो भयो त् ? किन भने प्रायः सबै प्रमुख राजनैतिक दलका नेताहरु स्वयम् मेडिकल शिक्षाको नाफाखोरी व्यापारमा संलग्न छन्। यो व्यवसायमा संलग्न अन्य ब्यापारीहरुको पनि ठुला दलका ठुला नेताहरुसंगको सिधा पहुँच भएको  र उनीहरुसँगभएको पैसाको शक्ति नै प्रमुख कारण हो। किनकि राजनीति र राजनीतिक दलहरुका लागि हिजो आज र भोली त्यस्ता ब्यापारीहरुले लगानी गरेका छन् र उनीहरुको पैसा चाहिरहन्छ भन्ने नेताहरुलाई पनि अनुभव छ। डा. केसीका माग र मेडिकल शिक्षाको सुधारका लागि संसदमा दर्ता चिकित्सा शिक्षा विधेयक यिनै कारणले अड्किँरहेको छ र त्यसैलाई लागुगर्नु पर्यो भन्ने माग डाक्टर के.सी.को रहेको छ। तर सबै प्रमुख ठुला दलका 

प्रमुख नेताहरुको स्वार्थ समेत यसमा जोडिएको कारण नै डाक्टर के.सी.को जायज मागहरु पुरा भएका छैनन।कसरी जोडिएको, किन जोडिए तिर नलागौँ किनकी त्यस सम्बन्धमा धेरै कुराहरु पत्र पत्रिकामा छापिईसकेक छन्। तर हस्पिटलहरुमा उपचारको क्रममा अहिले देखिएका, भेटिएका र सुनिएका घटना, दुर्घटनाहरु किन हुन्छन, अनि एकै प्रकृतिका दुर्घटनाहरु किन दोहरी रहन्छन त् ? किनकी त्यो सबै चिकित्सकहरु दक्ष नभएर नै हो, त्यो पनि सजिलैसँग पुष्टि हुन्छ। कसरी भन्ने प्रश्न ठडिन सक्छ, त्यसको सही उत्तरको लागि यताउता नगरी MBBS उतिर्ण गरेर चिकित्सक पेशामा लाग्नलाई आवश्यक लाईसन परिक्षाको नतिजाले नै प्रष्ट पारिदिन्छ, डाक्टर सापहरुले कसरी आफ्नो अध्ययन पुरा गरेका रहेछन भन्ने। अनि हस्पिटल, त्यो पनि राजधानीमा अवस्थित ठुला ठुला हस्पिटलहरुमा सानोतिनो रोग लागेर जचाउन मात्र आएका साधारण रोगीको समेत ज्यान नगए कसको जान्छ त् ? फेरी यस्ता दुर्घटना एक दुई पटक आक्कल झुक्कल मात्रै नभएर बारम्बार दोहरी रहेको छ, अनि यसैले पुष्टि गर्छ, डाक्टर सापले कसरी र कुन तरीकाबाट आफ्नो अध्ययन पुरा गर्नु भयो भनेर। यस्तो डाक्टर उत्पादन गर्ने Teaching Hospital जस्तो हस्पिटल भविष्यमा पुनः कसैले नखोलुन भनेर डाक्टर के.सी.ले अनसन बसेका हुन् के यो नाजायज हो त् ?
कसैलाई हृदयघात भएर हस्पिटल उपचार गराउन लग्दा चिकित्सकले Streptokinase इन्जेक्शन ल्याऊ भनेर लेखिदिन्छ, एक हजार देखि एघार सय वास्तविक मूल्य भएको औषधिको चौध हजार तिर्नु पर्छ। के यो जायज हो ?
आफ्नो बालबच्चालाई टाईफाईड़ भएर उपचार गराउन हस्पिटल/नर्सिङ्गहोम पुग्नुभयो भने Monocef इन्जेक्शन लेखिदिन्छ, चालीस रुपैया पर्ने इन्जेक्शनलाई पचासी रुपैयामा किन्नु पर्छ। के यो जायज हो?
किड्नी फेल भएर Dialysis गर्नु पर्ने रोगीले डायलाईसिस गरेपछि एउटा इन्जेक्शन लगाउनु पर्छ,जसको वास्तविक मूल्य आठ सय रुपैया मात्रै हो, तपाइले किन्न खोज्नु भयो भने कही पाउन सक्नुहुन्न,तर २९००/ रुपैया डाक्टरलाई तिर्नासाथ तुरुन्त त्यैको त्यहि आफ्नो अस्पतालमा उपलब्ध गराउछन् डाक्टरहरुले। के यो जायज हो?
कारणबस बच्चालाई इन्फेक्सन भएर उपचार गराउन जानुभयो भने डाक्टरले एन्टीवायोटिक्स लेखिदिन्छ। त्यो औषधिको वास्तविक मुल्य कम्पनि अनुसार ७५ देखि २४० रुपैया पर्छ। तर औषधि पसलमा ८७० रुपैया भन्दा घटीमा पाइदैन, यो होइन भन्यो भने अर्को छैन भन्छन र त्यहि महँगो औषधि किन्न बाध्य बनाइन्छ। के यो जायज हो?
यसरी गम्भिर प्रकृतिको रोगको उपचारमा प्रयोग हुने औषधिको मूल्य त्यसको महत्व अनुसार निर्धारण गरिन्छ, औषधि व्यवशायी, हस्पिटल/नर्सिङ्घहोम र डाक्टर मिलेर। के यो जायज हो?
माथि उल्लेखित त्यस्ता मागहरु पुरा गराउन आफ्नो ज्यानको आहुति दिन अघिबढेका डाक्टर गोबिन्द के.सी. जायज कि नाजायज ? यो नै अहिलेको गम्भिर प्रश्न हो सम्बन्धित सबै र आम देशभक्त नेपालीहरुकालागि

।