दुध के, कसरी पिउँदा फाइदा हुन्छ।

दुध एउटा यस्तो पौष्टिक आहार हो, यसले जसलाई पनि फाइदा गर्दछ, आयुर्वेद तथा आधुनिक बिज्ञान दुवैले दुध हाम्रो लागि पौष्टिक तत्वको खानी भएको आहारको लिएको छ। भर्खर जन्मेको बालक देखि बयोबृद्ध सम्मकालाई दुध पिउनाले फाइदै फाइदा पुग्दछ। यो दुध एक्लै पूर्ण आहार हो,यसमा कार्बोहाइड्रेट, प्रोटीन तथा क्यल्सिअम जस्ता पौष्टिक तत्वहरु प्रसस्त पाइन्छ। त्यसैले यसलाई यतिकै पिउदा पनि फाइदा हुन्छ। तर, दुधलाई उमालेर पिउदा वा खिर बनाएर वा दलियामा राखेर खादा अझ धेरै फाइदा हुन्छ। चिसो वा तातो दुध पिउनु भन्द यसलाई उमालेर मनतातो बनाएर अथवा कोठाको तापक्रम अनुरुपको तातो  दुध पिउदा लाभदाएक हुन्छ।

दुधमा भएको प्रोटिनले शरिरमा लागेको चोटपटक वा घाउलाई चाडै निको पर्न सहयोग पुरयाउदछ। दुध कुनै पनि समयमा पिउन सकिन्छ।  तर सुत्नु भन्दा एक घण्टा पहिले अथवा डिनर खानु अगाडी वा पछाडी एक घण्टाको फरक राख्नु पर्दछ।

दुध र दही संगै नखानु !
दुध र दही संगै खानु हुदैन। दुध र दहि संगै खानाले ग्यास (एसिडिटी) बढ्नुका साथै अपचको समस्या देखा पर्छ। यस्तो अवस्थामा उल्टी समेत हुन् सक्छ। तेसैले दुध र दही संगै नखानु यदी खानै परे डेढ दुई घण्टाको फरकमा खानु। किनकी खाना पच्न तेतिनै समय लाग्छ।

दुधको साथ् तारेको वा भुटेको वा नुनीलो नखानु ! 
दुधमा मिनरल तथा विटामिनको साथै लेक्टोस सुगर र प्रोटिन प्रसस्त मात्रामा पाइन्छ। दुध एकप्रकारको एनिमल प्रोटिन भएकोले यसलाई धेरै मिक्स गर्यो भने रियाक्सन हुन् सक्छ। नुनीलो खाने कुराले दुधमा भएको पोषिलो तत्वलाई घटाउने काम गर्दछ । लामो समय सम्म उपरोक्त कुराहरु मिक्स गरेर खाई रह्यो भने छाला सम्बन्धि बिभिन्न रोगहरु लाग्न पनि सक्छ।

सुत्नु भन्दा केही अगाडी दुध पिउनु उपुक्त हुन्छ ! 
सुत्नु अगाडी दुध पिउनाले राम्रो निन्द्रा लाग्ने कुरा आयुर्वेद तथा अहिलेको आधुनिक विज्ञानले पनि मान्छ। यसरी सुत्नु भन्दा अगाडी दुध पिउँदा सेरोटोनिक हर्मोन निस्कासित हुने भएकोले हाम्रो दिमागलाई शान्त राख्न सहयोग पुर्याउछ।