...... ! यसलाई यसो भन्दा, कसो होला?

लडाई अथवा युद्ध, परापूर्व काल देखि चल्दै आएको एउटा प्रकृतिको बिभिन्न प्रकृया मध्ये एउटा प्रकृया मात्रै हो भन्दा केही फरक पर्ला र ? हामी नेपाली र हाम्रो नेपाल कहिल्यै अन्य मुलुकको अधिनमा बस्नु परेन। आफ्नो मौलिक पहिचान सहित प्राचीन अनि परम्परागत  धर्म, कला संस्कृति, रहन शाहन, विशिष्ट शिपका धनी आफ्नो बहादुरीले विश्वमा नेपाल अनि नेपालीको विशिष्ट पहिचान तथा परिचय दिदैं आज सम्म हामी स्वाभिमानका साथ स्वाधिन भएर बस्यौ। विश्वका प्रायः सबै मुलुकहरु कुनै न कुनै शक्तिशाली राष्ट्रको अधिनमा उनीहरुको दासत्व स्वीकारेर लामो समय बिताउनु परेको कुराको इतिहास साँक्षी छ। तर हामी कहिल्यै पराधिन भएनौ, कहिल्यै दासत्व स्विकरेनौ। आफ्नो स्वाभिमानले शिर सदा उठाएर स्वाधिन बाएर नै बस्यौ।
यस्तो मुलुकको हामी स्वाभिमानी नेपाली नागरिक र राष्ट्र अहिले त्यही बिश्वमा चिनिएको आफ्नो प्रशिद्ध
मौलिक पहिचान सहित परम्परागत  प्राचीन धर्म, कला संस्कृति, रहन शाहनलाई बिर्सदै छौ। हामी विश्वका अनेक राष्ट्रहरुले समेत रुचाईएको आफ्नो अमुल्य परम्परागत रहन सहन, धर्म तथा कला संस्कृतिलाई पाखण्डीको संज्ञा दिदै Date Expire भयो, रुडीबाढी चलन भन्दै आफ्नो लोक परम्परागत चानल, चाडपर्व, धर्म, कला संस्कृति, नाचगान, भेषभुषा, बाजागाजा सहित आफ्नो अस्तित्व र पहिचानलाई बिर्सिएर पश्चिमा संस्कृतिमा रुमल्लिएर त्यसैलाई अङ्गाल्दै छौँ।

हामी शहरका शिक्षित नागरिक, भविष्यका कर्णधार युवाहरु हिजोआजका प्रायः सबै जो कोही क्रिसमस Eve र क्रिसमस Day मनाउछौं। यसरी कुनै पनि चाड पर्व सबै मिलेर रमाइलो भेटघाट गरेर मनाउनु धेरै राम्रो कुरा हो।तर सम्पूर्ण नेपालीहरुले परापूर्वकाल देखि  नेपालको राष्ट्रिय चाडको रुपमा मनाउदै आएको दशैँलाई केही बर्ष अगाडीबाट यो जति उजातिको चाड भनेर, केही जाती समुदायले मनाउन समेत छोडिदिएका छन्। त्यस्तै इस्वी सम्वत् को नया बर्ष भब्यताको साथ बिभिन्न कार्यक्रमहरु आयोजना गरेर झन्डै सबै युवाहरु सहभागी भएर मनाउछन। तर नेपाली नया बर्षमा केही हल्काफुल्का रुपमा कतै कतै मात्रै मनाइन्छ। यो त् केही प्रमुख उदाहरण मात्रै हुन्। त्यस्ता धेरै नेपाली मौलिक कुराहरु छन् जसलाई हामी नेपालीहरुले तिरस्कृत गरिरहेका छौ। कति प्राचीन नेपाली परम्परागत चलिआएको कला संस्कृतिकहरु छन्, जसले पौराणिक कालको नेपालसँग हामी लगाएत हाम्रा सन्तति अनि विश्वलाई समेत परिचित गराउछ, जसले विश्वलाई नेपाल चिनाउछ, हामी आफ्नो मौलिक परिचयलाई लत्याएर पराइ संस्कृतिलाई अङ्कमाल गरेर भित्र्याउदै छौँ। के यसले हामी नेपाली र नेपाललाई चिनाउने काम गर्छ की अरुलाई ?
अहिलेको यही अवस्था अनुसार हुदै गर्दै जाने हो भने हाम्रा सन्ततिलाई नेपाल र नेपालीको मौलिकता के हो
भनी प्रश्न गर्दा, उत्तरमा, क्रिसमस,इस्वी सम्वत् को नया बर्षमा मानाउने कार्यक्रम, फ्रेन्डसिप डे, भ्यालेन्टाइन डे लाई मात्रै सम्झियो भने आश्चर्य नमान्दा हुन्छ। किनकी, हाम्रो मौलिक कला संस्कृतिलाई बाह्य संस्कृतिले आक्रमण गरेर अहिले घाइते बनाई सकेको छ। दुखको कुरा, यसरी हाम्रो मौलिक कला संस्कृतिलाई घाइते पार्न हामी र हाम्रै शिक्षित जनसमुदाय र राष्ट्रका कर्णधार युवा पुस्ता नै लागि परेका छौँ।
यस सम्बन्धमा हामी सबै नेपाली स्वयम् स्वविवेकले समयमै नसच्चिने हो भने, इन्टरनेटमा मात्रै नेपालको मौलिक कला संस्कृतिको बिषयमा पढ्न र हेर्न पाइनेछ हो, यस कुरालाई समयमै हामीले सच्याउन सकेनौ भने हामीले हम्रो प्राचीन तथा परम्परागत चनल, चाडपर्व, धर्म, कला संस्कृति, नाचगान, भेषभुषा, खाना र बाजागाजाहरु देखिने छन्, भेटिने छन् अनि हेर्न र पढ्न पाइने छन् भन्दा केही फरक नपर्ला।
अहिले जुन गतिमा हाम्रो परम्परागत मौलिक कला संस्कृति माथि बाह्य संस्कृतिले अतिक्रमण गरिरहेको छ यो क्रमलाई रोक्ने प्रयास गरेनौ भने हाम्रा सन्ततिले भविष्यमा नेपालको र नेपालीको अझ आफ्नै अस्तित्वको समेत परिचय दिन नसक्ने हुन्छन।
कुनै पनि चाड पर्व कसैले पनि हार्दिकताका साथ रमाइलो गरेर मनाउन सकिन्छ। तर आफ्नो कला संस्कृतिलाई उत्तिकै प्राथमिकताको साथ मनाउन पनि सक्नु पर्छ। नत्र परम्परागत नेपाली मौलिक कला संस्कृतिलाई बाह्य संस्कृतिले आक्रमण गरि परास्त गरेर हामी स्वाभिमानी, स्वाधिन नेपाल अनि नेपालीले बाह्य संस्कृतिबाट  लादिएको कलासंस्कृतिलाई बाध्यता पूर्वक मनाउनु पर्ने दिन समेत नआउला भन्न सकिदैन भनेर भन्दा कसो होला ?   …कि यसलाई यसो भन्दा, कसो होला ?